آیا امر بر واجب عینى دلالت مى کند یا واجب کفایى ؟
واجب عینى آن است که به نحو جداگانه بر فرد فرد افراد تحت حکم شامل شود . مثلا خواندن نماز , واجب عینى است و آحاد مکلفین موظف به انجام آن هستند .
واجب کفائى آن است که هر گاه عده اى بر آن قیام و اقدام کنند ( من به الکفایه ) باشند , تکلیف از بقیه ساقط مى شود . مثل جهاد که هر چند بر همه واجب است , ولى اگر گروهى به جهاد رفتند و کافى بود , تکلیف از بقیه ساقط مى شود .
حال بحث این است که اگر امرى صادر شد و ندانستیم دلالت بر واجب عینى مى کند یا کفائى , تکلیف چیست ؟ در اینجا مى گویند این دو واجب از یک جهت وجه مشترک دارند و آن نفس شمول وجوب است , واجب کفائى یک قید زاید دارد , و آن این است که اگر عده کافى آنرا ایفاء کردند , تکلیف از بقیه ساقط مى شود . بنابراین باید گفت اصل , عدم قید زاید است . یعنى واجب عینى مدلول امر است و قید زاید مانند واجب کفائى ندارد .
منبع: مباحثى از اصول فقه، دکتر سید مصطفی محقق داماد