تنقیح : استخراج اصل مطلب ، مشخص کردن نظر اصلی متکلم
مناط : ملاک
پس منظور از تحقیق مناط یعنی قطعا بدانیم که علت وضع یک قانون یا یک حکم شرعی وصف معینی است و نه سایر اوصاف. برای روشن شدن تعریف به این مثال دقت کنید:
اگر بگوییم که شراب انگور حرام است زیرا مست کننده است ، در اینجا ما قطعا مید انیم که علت وضع این قانون و حکم شرعی یک وصف معین است ( مست کننده بودن) و سای اوصاف مانند داشتن بوی بد یا به زشت بودن شرب خمر در دید مردم و یا ... علت وضع این قانون و حکم شرعی نیستند
مثال دیگر:
650 قانون مجازات اسلامی : ماده 650 - هرکس در دادگاه نزد مقامات رسمی شهادت دروغ بدهدبه سه ماه ویک روز تادوسال حبس ویا به یک میلیون وپانصد هزار تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد .
تبصره - مجازات مذکور در این ماده علاوه بر مجازاتی است که در باب حدود و قصاص ودیات برای شهادت دروغ ذکر گردیده است .
در اینجا علت حبس یا جزای نقدی فقط دادن شهادت دروغ است و اوصاف دیگر مانند مسیله ای که در مورد آن شهادت میدهند یا زمان شهادت یا شکل شهادت و ... در حکم تاثیری ندارد